پولیش (انگلیسی: Polishing) اصطلاحی است که برای طیف وسیعی از فرایندهای طراحی شده به منظور حذف یا جابجایی نقایص سطحی و افزایش براق شدن سطوح مختلف به کار میرود. به عنوان مثال پس از ساخت، تعمیر و رنگ برخی مصنوعات فلزی یا چوبی، شیشه، پلاستیک، رزین اپوکسی میتوان با استفاده از دستگاه پولیش سطح را زیباتر و و براقتر کرد. پولیش از جمله کارهای ترمیمی میباشد. از موارد کاربردی پولیش کاری میتوان به پولیش سطحی فلزات، پولیش بدنه خودرو یا از نوع انسانی آن به پولیش ناخن اشاره کرد.
مقدمه:
در دنیای امروز و زندگی شهرنشینی ما تقریبا خودرو یکی از ملزومات زندگی است و البته جزء وسایل با اهمیت چه از جنبه ظاهری و چه کاری، تقریبا اکثر انسانها نسبت به خودروی خود توجه خاصی دارند به طوری که آن را نیز همانند جزئی از محیط زندگی خود میدانند، ما همیشه به تمیزی، زیبایی و سالم بودن خودروی توجه داریم و البته گاهی در مورد افرادی که به این موارد توجهی ندارند انتقاد نیز میکنیم. در یک دنیای ایدآل دلیلی برای صدمات احتمالی به خودرو وجود ندارد اما متاسفانه ما در دنیای ایدآلی زندگی نمیکنیم و در هر زمان خودروی ما در معرض حملات محیطی مختلف قرار دارد که میتواند صدمات جزئی و یا جدی را به خودرو وارد آورد.
مبحث این مقاله در مورد پولیش اتومبیل میباشد و شما با مطالعه این مطالب کاملا با روش کار پولیش آشنا خواهید شد و خواهید دانست که یک پولیش چگونه باعث براق شدن سطوح میشود و همچنین میتوانید به بهترین نحو و در بهترین زمان از پولیش استفاده نمایید و خودتان به بدرستی اقدام به پولیش کردن خودروی خودتان نمایید.
بطور معمول برخی از کارشناسان مصرف پولیش را به صورت دورهای و زمانبندی شده بر روی خودرو پیشنهاد میکنند و همچنین به عنوان محافظ رنگ آن را یک ماده مصرفی در طول عمر یک خودرو میشمارند، اما ما استفاده از پولیش را زمانی پیشنهاد میکنم که نیاز به آن وجود داشته باشد. به عنوان مثال اگر شما یک خودرو را سالیان سال در یک پارکینگ خوش آب و هوا و بدور از گرد و غبار و برف و باران و نور قرار دهید، هیچ آسیبی به رنگ آن نخواهد رسید و شاید تنها با یک شستشوی کامل مانند روز اول خودرو زیبا و درخشنده شود اما در حالت عادی خودروی ما یا در حال حرکت در خیابان های شهر و جاده و… میباشد و یا در گوشه ای از خیابان یا حیاط و یا پارکینگ متوقف شده است، در هر حال خودرو در معرض شرایط مختلف آب و هوایی و یا برخورد اجسام اطراف و… میباشد و به مرور رنگ خودرو شفافیت و براقی خود را از دست میدهد و یا آسیبهایی بر اثر ایجاد خطوط و یا ضربات احتمالی خواهد دید.
پولیش اتومبیل عوارض ایجاد شده روی رنگ را ترمیم میکند اما همیشه به یاد داشته باشید که معجزه نخواهد کرد، پولیش نمیتواند روی خودروی شما رنگ ایجاد کند اما میتواند رنگ های آسیب دیده را ترمیم کند اما به این شرط که همچنان رنگ سالمی در زیر این رنگ آسیب دیده وجود داشته باشد.
در مرحله اول لازم است که در مورد انواع رنگها و لایه های مختلف رنگهای خودرو بیشتر بدانید:
به طور کلی رنگ خودروها در دو گروه اصلی قرار میگیرد که عموما با نام رنگ متالیک و رنگ روغنی یا ساده از یکدیگر تفکیک میشوند. حال اینکه این دو رنگ چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
رنگهای اتومبیل ها در ابتدا همگی به صورت رنگ روغنی بودند (متالیک نبودند) و این رنگ ها از دولایه تشکیل شده اند که اولین لایه، لایه ی آستر یا پرایمر است و این لایه واسط بین رنگ اصلی و بدنه فلزی و سیاه خودرو است، لایه بعدی هم لایه اصلی رنگ است که روی لایه آستر قرار میگیرد.
رنگهای نسل جدیدتر همان رنگهای متالیک میباشند که علاوه بر دو لایه آستر و رنگ، از یک لایه سوم به نام کیلر یا محافظ شفاف تشکیل شده اند و این لایه هم که آخرین لایه است در بیرونی ترین سطح رنگ قرار گرفته است، دلیل و نیاز پیدایش این لایه سوم در رنگهای متالیک پیدا شد که باعث نگهداری و محافظت از دانه های اکلیلی داخل رنگ میشود و در صورت نبودن این لایه، رنگ متالیک به هیچ عنوان دوام و براقیت نخواهد داشت و البته به دلیل وجود لایه کیلر و یا محافظ، رنگهای متالیک دوام بسیار بالاتری نسبت به رنگهای معمولی دارند چرا که هر آسیبی ابتدا به سطح کلیر که لایه ضخیمتری نسبت به لایه های دیگر است خواهد رسید و مستقیما به رنگ اصلی وارد نمیشود اما این نوع رنگ در طی مرور زمان بیشتر حالت ماتی به خود میگیرد زیرا خراشهای ریز و درشت آن به سادگی به چشم نمیایند اما باعث مات دیده شدن رنگ خواهند شد.
در مرحله بعدی انواع آسیب های روی رنگ توضیح داده میشود:
این که شما بتوانید نوع آسیب وارده به رنگ خودرو را تشخیص دهید بسیار عالی است چراکه 1- در هنگام تصادفات میتوانید با این تشخیص برآورد مقدار خسارت و آسیب وارده به خودرو را انجام دهید تا بتوانید بهتر تصمیم گیری نمایید 2- قبل از اقدام و هزینه کردن، تشخیص دهید که چه اقدامی در جهت رفع آسیب باید انجام دهید.
به طور کلی آسیب های رنگی بر اثر عدم دیده شدن رنگ اصلی و یا شکست نا منظم نور بر روی سطح ایجاد میگردند.
1- جاماندگی رنگ روی رنگ: فرض کنید در خیابان خودروی شما با خودروی دیگر به آرامی برخورد میکند و پس از مشاهده متوجه میشوید که رنگ صدمه دیده اما بدنه آسیبی ندیده است و قر نشده است، وقتی دو خودرو با یکدیگر برخورد میکنند این برخورد در هر خودرو از نقطه خاصی میباشد و البته هریک دارای نوع خاصی از رنگ (از لحاض کیفیت) میباشند، قسمتهای مختلف خودروها به دلیل اشکال متفاوت آنها در برابر قسمتهای مختلف خودروی مقابل دارای درصد تمرکز تنشهای مختلف میباشند و این اختلافها میتواند برای هر خودرو در آن لحظه حالت قالب و مقلوب را ایجاد کند و در نتیجه رنگ یک خودرو بر روی رنگ خودروی مقابل باقی خواهد ماند. این بهترین شانس شما (در صورتی که رنگ روی خودروی شما قرار گرفته است) میباشد زیرا رنگ خودروی شما آسیب ندیده است و تنها مقداری رنگ دیگر روی آن باقیمانده که با کمی پولیش نرم و گاهی اوقات حتی با یک تکه دستمال مرطوب قابل تمیز کردن و رفع میباشد، مشابه این اتفاق میتواند بر اثر برخورد سپر خودروی مقابل به خودروی شما و باقیماندن قسمتی از پلاستیک آن به وقوع بپیوندد که در این صورت هم خطوطی سیاه رنگ روی رنگ خودروی شما باقی میماند که بازهم قابل رفع هستند.
2- سائیدگی رنگ: گاهی اوقات رنگ خودرو به شکل نا مطلوبی بر اثر سائیدگی در میاید که این اتفاق بر اثر کشیده شدن یک وسیله و یا لباس افراد به بدنه میافتد و به راحتی توسط پولیش قابل رفع میباشد چون این نوعی خراش بسیار سطحی میباشد.
3- ماتی رنگ: خیلی مواقع سطح رنگ یک خودرو کاملا سالم دیده میشود (و واقعاً سالم میباشد) اما در ظاهر، رنگ خودرو مات (و به اصطلاح بی روح) میباشد در حالی که هیچ گونه خط و رنگ پریدگی و یا قر شدگی روی خودرو وجود ندارد. این اتفاق بر اثر برخورد و مجاورت سنگ ریزه ها و گردوغبار معلق در هوا در سرعتهای بالا میافتد و باعث ایجاد خطوط بسیار ریز و میکرونی روی سطح رنگ میشود که با چشم به صورت عادی دیده نمیشوند ولی در نگاه کلی خودرو مات به نظر میرسد. دلیل این مسئله شکست نا منظم نور روی رنگ میباشد زیرا هر جسمی برای براق دیده شدن باید شکست کامل و منظم نور را داشته باشد که کامل ترین این شکست نور در آینه اتفاق میافتد. در این مورد نیز پولیش میتواند سطح را صاف و هموار کند تا شکست نور مانند یک آینه کامل شود و اینگونه خودرو براق و درخشنده دیده میشود و رنگ از حالت ماتی خارج میشود.
نوع دیگری از ماتی بر اثر چسبیدن شهد گیاهان، دانه های رنگی اطراف و… به وجود میاید که با پولیش به خوبی قابل رفع میباشند.
4- خطوط سطحی: این گونه خطوط فقط به صورت یک خراش سطحی و نازک روی رنگ دیده میشوند و بر اثر برخورد و کشیده شدن اشیا خارجی ایجاد میشوند که توسط یک پولیش نرم قابل ترمیم و رفع میباشند.
5- خطوط عمیق: این خطوط دارای عمق زیادی میباشند و به خوبی در مقابل چشم قرار میگیرند و به دلیل عمق بیشتر، نیاز به پولیش کاری بیشتری دارند که گاه نیاز است ابتدا با پولیش زبر و سپس پولیش نرم آنها را ترمیم کنند.
6- خطوط خیلی عمیق: این خطوط بدترین نوع خط میباشند که حتی عمق آنها ممکن است به سطح فلزی بدنه رسیده باشد (یعنی لایه های زیرین و آستر مورد آسیب قرار گرفته اند)، پولیش برای رفع این گونه خطوط ناتوان است و تنها میتواند کمی از عمق، طول و ضخامت این خطوط کم کرده تا به وضوح دیده نشود.
7- سوختگی: سوختگی رنگ در سالهای گذشته دو گروه بود که سوختگی ناشی از نور آفتاب و شعله بود اما در سالهای اخیر سوختگی نوع اول به دلیل بالا رفتن تکنولوژی و کیفیت رنگ بسیار کم شده است. در هر حال انواع سوختگی تقریبا به یک شکل دیده میشوند اما باطن مسئله میتواند کاملا متفاوت باشد، در صورتی که سوختگی سطحی باشد یا عمقی هر دو در ظاهر یک شکل دیده میشوند اما اگر سوختگی فقط در لایه اولیه قرار داشته باشد و به لایه زیرین نرسیده باشد قابل ترمیم میباشد اما در صورتی که به لایه های زیرین رسیده باشد کاری از دست پولیش ساخته نیست.
8- تاثیرات شیمیایی: مواردی همچون “باران اسیدی” یا شستشوی خودرو توسط “آب سخت” میتواند دانه های ریزی را روی رنگ و حتی شیشه های خودرو ایجاد کند که بر اثر خوردگی سطح به وجود میایند و این دانه ها توسط پولیش قابل رفع میباشند.
مرحله سوم دانستن روش کار پولیش میباشد:
پولیش چگونه کار میکند
پولیش یک نوع ساینده است و دقیقا مانند یک سنباده عمل میکند اما با دانه های بسیار ریزتر از سنباده میتواند عمل پرداخت را بسیار ظریف انجام دهد و این عمل بر اثر مالش مواد پولیشی و غلتش و استحکاک دانه های موجود در آن انجام میشود، این اتفاق در همه انواع پولیشهای واقعی موجود در دنیا با نسبت های کم و زیاد میافتد. وقتی شما قصد براق کردن و یا ترمیم رنگ اتومبیل خود را توسط پولیش دارید، در واقع یک لایه از سطح رنگ را از بین میبرید و در حالتی که شما از یک پولیش فلز برای براق کردن یک قطعه فلزی استفاده میکنید بازهم یک لایه از آن فلز را حذف خواهید کرد و نتیجه این عمل نمایان شدن یک سطح کاملا تمیز و سالم جدید میباشد که در زیر لایه رویی بوده است و مسلما با این کار ضخامت و لایه رویی کمتر خواهد شد هرچند که ضخامت لایه حذف شده آنقدر جزئی میباشد که تاثیر بسزایی در کیفیت کلی رنگ ایجاد نمیکند. در هر حال در مورد انواع پولیشها قبل از استفاده باید از مشخصات فنی آنها با خبر باشید زیرا یک پولیش زبر نیز میتواند مانند یک سنباده زبرتر عمل کرده و حتی میتواند در صورت اشتباه شما، کل رنگ سطح را از بین ببرد.
حال میخواهیم عمل یک پولیش را در طی ترمیم یک خراش ایجاد شده روی رنگ بررسی کنیم تا ببینیم چگونه این اتفاق خواهد افتاد.
وقتی میخواهید یک خراش را ترمیم کنید ابتدا با ناخن دست خود آن را لمس کنید، اگر خط به خوبی با ناخن قابل لمس است و میتوانید عمق آن را تشخیص دهید، این خط، یک خط عمیق است اما اگر قابل لمس نیست و یا کم لمس میشود این خط سطحی میباشد. برای خطوط عمیق باید تشخیص دهید که عمق آن چقدر میباشد و این کار به صورت اصولی با دستگاه های مخصوص و گرانقیمت انجام میشود اما به صورت تجربی با شدت لمس باید تشخیص داده شود. در هر حال برای پولیش کردن نباید بیشتر از 50٪ لایه خارجی را با پولیش از بین ببرید زیرا در این صورت حتی اگر خراش موجود از بین برود اما در عوض رنگ خودروی شما بسیار آسیب پذیر خواهد شد و دقت داشته باشید که اگر بیشتر از 75٪ لایه خارجی را حذف کنید، در این لحظه رنگ خودروی شما دیگر صدمه دیده است و تغییر رنگ در آن دیده خواهد شد پس هیچ گاه به فکر برداشتن بیش از 50٪ ضخامت رنگ نباشید.
در تصویر زیر برشهای مختلف بدنه یک خودروی رنگ شده را مشاهده میکنید که در آن لایه های مختلف قابل مشاهده میباشند:
پایین ترین لایه که همان سطح فلزی بدنه خودرو میباشد به عنوان لایه پایه یا بیس خوانده میشود، لایه اول (لایه بعد از بدنه) یک لایه پرایمر یا آستر میباشد که واسطه میان رنگ اصلی و بدنه میباشد که چند کاربرد از جمله چسبیدن خوب رنگ به بدنه، خشک شدن سریعتر، عدم شره قبل از خشک شدن، پر کردن نواقص و ایرادهای سطح فلز مانند پرسکاری و خمکاری، مقاومت در برابر رطوبت و اشعه UV، سفید شدن زمینه رنگ اصلی جهت پوشش مناسب تر و… دارد، این لایه سفید میباشد و حدود50 میکرون ضخامت دارد. لایه دوم لایه رنگ اصلی میباشد که بر روی لایه آستر قرار میگیرد و شامل رنگدانه های رنگ اصلی میباشد و بین 20 تا 30 میکرون ضخامت دارد. در رنگ های متالیک لایه سومی نیز وجود دارد با نام کیلر که یک لایه ضخیم و شفاف میباشد و در آخرین مرحله و روی رنگ اصلی قرار میگیرد و وظبفه محافظت از رنگ اصلی را دارد به اضافه این که ایجاد شفافیت و درخشندگی بیشتری میکند. (در رنگهای متالیک علت دوام و استحکام بیشتر این نوع رنگ ها وجود لایه شفاف کیلر میباشد که باعث ضخیمتر شدن رنگ نیز میشود) لایه کیلر بین 40 تا50 میکرون ضخامت دارد.
زمانی که یک خراش روی بدنه خودرو ایجاد میشود، این خراش میتواند به نسبت عمق خود به هر یک از لایه ها آسیب بزند و متاسفانه در صورتی که از لایه خارجی (سطحی ترین لایه) بگذرد قابل ترمیم نخواهد بود (اکثر خراش ها بر روی لایه سطحی قرار دارند).
در تصویر زیر یک برش عمقی از سطح رنگ شده را مشاهده میکنید که چند خراش نسبتا عمیق بر روی آن قرار دارند و این خراش ها همگی در لایه خارجی (کیلر) قرار دارند پس با پولیش قابل ترمیم میباشند.
برای ترمیم این خراش ها لازم است لایه خارجی آنقدر پرداخت شود تا ضخامت آن از عمق خراشها کمتر شود و در این صورت خراش (خراشها) حذف میشوند.
به تصاویر زیر توجه نمایید:
تصاویر بالا مربوط به سطح یک رنگ متالیک میباشد ولی در مورد رنگ های غیر متالیک که دارای لایه آخر (کیلر) نمیباشند هم وضعیت به همین صورت میباشد با این تفاوت که لایه خارجی همان لایه رنگ اصلی میباشد.
به تصاویر زیر توجه فرمایید:
توجه داشته باشید که کل فرایند و عملی که یک پولیش انجام میدهد به همین سادگی میباشد و به زبان ساده تر میتوان گفت پولیش همانند یک سنباده عمل میکند و این سایندگی باعث حذف شدن سطح کهنه خارجی شده و سطح جدیدی را نمایان میکند که نو و درخشنده خواهد بود. برای پولیش هیچ فرقی ندارد که تنها یک خراش عمیق را ترمیم کند و یا فقط به قصد درخشان کردن و براق کردن خودرو استفاده شود و همچنین تفاوتی ندارد که خودرو نو و یا کهنه باشد اما روش استفاده از پولیش میتواند کاملا نتیجه را معکوس کرده و حتی به رنگ خودروی شما آسیب برساند، پس در صورتی که قصد استفاده از پولیش را در منزل دارید و تجربه این کار را ندارید، با مطالعه دقیق و مجدد این مقاله و با دقت فراوان اقدام به این کار نمایید تا خودروی خود را زیبا و درخشنده نمایید.
در پایان نکاتی کلی از این مقاله را یادآوری میکنیم:
1- اولین و مهمترین مسئله در مورد پولیش، انتخاب صحیح نوع پولیش میباشد که شامل شدت زبری آن میباشد (پولیش نرم، زبر و…)
2- پولیش چیزی به رنگ و سطح بدنه خودروی شما اضافه نمیکند، بلکه لایه ای نازک و میکرونی از سطح را حذف میکند.
3- یک پولیش همانطور که میتواند خودروی شما را زیبا کند، در صورت انتخاب و استفاده نا درست میتواند به خودروی شما آسیب برساند.
4- رنگ های غیر متالیک راحت تر و سریعتر پولیش میشوند و خراش های روی آنها رفع میشود ولی به همان نسبت آسیب پذیر تر از رنگ های متالیک میباشند در حالی که رنگ های متالیک زمان و انرژی بیشتری جهت پرداخت شدن نیاز دارند اما به دلیل ضخیم تر بودن لایه خارجی آنها، خراش ها معمولا در همان لایه خارجی قرار گرفته و حتما با پولیش قابل ترمیم میباشند و ریسک آسیب احتمالی در حین پولیش کاری کمتر خواهد بود.
5- مات شدن و تار شدن سطح رنگ خودرو به دلیل وجود مجموعه ای از خراشهای خیلی ریز میباشد که با چشم به راحتی قابل تشخیص نمیباشند ولی در کنار هم قرار گرفتن این خراشهای ریز باعث مات شدن سطح رنگ میگردد.
6- همه خراشها با پولیش قابل ترمیم نمیباشند (در صورتی که عمق آنها بیشتر از ضخامت لایه خارجی باشد) با این حال ممکن است با استفاده از پولیش بتوان خراش ایجاد شده را کوچکتر نمود.
7- هیچ پولیشی نمیتواند رنگ از بین رفته و تراشیده شده را دوباره باز گرداند.
دیتیلینگ مارکت ایران